Op een zonnige zaterdag morgen slenter je door het Rijksmuseum. Aan de muur hangt de weelderigste kunst. Van Rembrandt tot Vermeer, van Picasso tot Van Gogh. Deze kunst heeft een waarde en de waarde wordt onder andere bepaald door de kunstenaar. Je zult nooit een Rembrandt aantreffen die wordt gekenmerkt als “unknown artist”.
*Dit artikel is voor iedereen die meer wilt weten over het auteursrecht.
In Nederland is wettelijk bepaald dat iedereen die iets maakt moet worden beschermd. Of je nu een kunstobject maakt, een liedje schrijft of een fotografisch werk oplevert. Jij bent de eigenaar dus je hebt rechten, dat heet auteursrecht. Het auteursrecht hoeft niet worden aangevraagd of worden geregistreerd, het bestaat al in het ‘makingsproces’.
Het auteursrecht geeft aan de maker drie belangrijke rechten:
1. Het recht om zijn werk openbaar te maken
Dit betekent dat alleen de eigenaar mag bepalen aan wie zijn werk getoond mag worden.
2. Het recht om zijn werk te verveelvoudigen
Het maken van identieke exemplaren. Denk aan overschrijven, natekenen, (foto)kopiëren, afdrukken, branden, opslaan op een harde schijf of een computer/telefoon.
3. Persoonlijkheidsrechten Dit is de band die de maker met zijn schepping heeft. De persoonlijkheidsrechten beschermen de reputatie van de auteur. Ze geven de maker ook het recht zich te verzetten als anderen zijn werk verminken of aantasten, zonder óf andere naam wordt gepubliceerd.
Als een Rembrand aan de muur zou hangen als “unknown artist” zou de waarde niet meer in de miljoenen liggen. Je zult nooit een Rembrandt aantreffen zonder naamsvermelding. Net als een Rembrandt heb ik dezelfde auteursrechtenrechten.
Op het moment dat jij bij mij een fotoshoot boekt liggen deze auteursrechten bij mij. Vaak worden er in de praktijk afspraken gemaakt over het recht van de een en het gebruik van het recht door een ander. Deze afspraken worden licenties genoemd of in een verder gaande vorm overeenkomsten van overdracht. (Dit staat allemaal in de algemene voorwaarden).
Met een licentieovereenkomst mag je wel:
- Alle fotografische werken gebruiken voor eigen zakelijke en privédoeleinden.
Met een Licentie overeenkomst mag je niet:
- Fotografische werken zonder toestemming sturen naar een ander;
- Fotografische werken gebruiken zonder de auteur te benoemen;
- Fotografische werken verminken of bewerken.
(Om maar eens drie belangrijke voorbeelden te benoemen).
Waarom is auteursrecht zo belangrijk? Ik heb zelf pas ondervonden hoe belangrijk auteursrechten waren toen ik erachter kwam dat een foto van mij was gebruikt zonder mijn toestemming. De desbetreffende foto was op een Russische nieuwswebsite geplaatst waar naast een van mijn trotste werken ook pornografische afbeeldingen werden getoond. Je kunt je voorstellen hoe schadelijk dit is voor mij als professioneel fotografe. Op dat moment ben ik onderzoek gaan doen. De foto is inmiddels van de website gehaald.
Door het auteursrecht bescherm ik niet alleen mijn eigen werk maar ook mijn klanten. Ik maak immers portretten van andere mensen.
Nog een aantal voorbeelden van inbreuk op de auteursrechten:
- Ongevraagd een foto van Instagram kopiëren en gebruiken;
- Een foto van blog kopiëren en gebruiken;
- Een foto van een portfolio halen en gebruiken voor je artikel.
Pinterest? Leuk platform! Maar is de foto die jij opslaat wel rechtenvrij?
Op het moment dat er auteursrechten inbreuk plaatsvindt dan kan de maker een sommatie brief schrijven. In deze brief verhaalt hij de geleden schade.
Voor een enkele foto is dat al gauw € 3000,-.
Sommige klanten vragen mij om rechten vrije foto’s. Dit betekent dat de licentieovereenkomst komt te vervallen en ik een gedeelte van de rechten verkoop. Dan kun je bijvoorbeeld wel een foto plaatsen zonder mijn naamsvermelding of de foto zonder mijn toestemming exploiteren.
Leuk weetje? Als je de foto’s niet rechtenvrij wilt kopen kun je ook een aantal jaartjes wachten. Het auteursrecht vervalt namelijk 70 jaar na het overlijden van de maker.
Ook een optie! 😉
Hopelijk heb ik iets meer informatie gegeven over de auteursrechten. Heb je vragen over het auteursrecht of wil je foto’s rechtenvrij ontvangen?
Mail mij dan via: info@sophieoelrich.com
Bronvermelding:
Comentários