In Nederland is wettelijk bepaald dat iedereen die iets maakt moet worden beschermd. Of je nu een kunstobject maakt, een liedje schrijft of een fotografisch werk oplevert. Jij bent de eigenaar dus je hebt rechten, dat heet auteursrecht. Het auteursrecht hoeft niet worden aangevraagd of worden geregistreerd, het bestaat al in het ‘makingsproces’.
Het auteursrecht geeft aan de maker drie belangrijke rechten:
1. Het recht om zijn werk openbaar te maken
Dit betekent dat alleen de eigenaar mag bepalen aan wie zijn werk getoond mag worden.
2. Het recht om zijn werk te verveelvoudigen
Het maken van identieke exemplaren. Denk aan overschrijven, natekenen, (foto)kopiëren, afdrukken, branden, opslaan op een harde schijf of een computer/telefoon.
3. Persoonlijkheidsrechten
Dit is de band die de maker met zijn schepping heeft. De persoonlijkheidsrechten beschermen de reputatie van de auteur. Ze geven de maker ook het recht zich te verzetten als anderen zijn werk verminken of aantasten, zonder óf andere naam wordt gepubliceerd.
Op het moment dat jij bij mij een fotoshoot boekt liggen deze auteursrechten bij mij. Vaak worden er in de praktijk afspraken gemaakt over het recht van de een en het gebruik van het recht door een ander. Deze afspraken worden licenties genoemd of in een verder gaande vorm overeenkomsten van overdracht. (Dit staat allemaal in de algemene voorwaarden).
De desbetreffende foto was op een Russische website geplaatst, waar ook pornografische afbeeldingen werden getoond. Ik schrok me kapot!
Met een licentieovereenkomst mag je wel:
- De foto gebruiken voor je marketing, email, social media en alle zakelijke doeleinden
- De foto mag je gebruiken voor privé doeleinden en tonen in de huiselijke kring
Met een Licentie overeenkomst mag je niet:
- Fotografische werken zonder toestemming sturen naar een ander;
- Fotografische werken gebruiken zonder de auteur te benoemen;
- Fotografische werken verminken of bewerken.
- De foto doorverkopen of aan een ander bedrijf geven.
(Om maar eens drie belangrijke voorbeelden te benoemen).
Waarom is auteursrecht zo belangrijk? Ik heb zelf ondervonden hoe belangrijk auteursrechten waren toen ik erachter kwam dat een foto, door mij gemaakt, van een klant was gekopieerd van social media zonder mijn toestemming. De desbetreffende foto was op een Russische website geplaatst, waar ook pornografische afbeeldingen werden getoond. Je kunt je voorstellen hoe schadelijk dit is voor mij als professioneel fotografe maar ook voor mijn klanten. Gelukkig had ik de rechten van de foto en kon ik een schadeclaim indienen en is de foto binnen 24 uur van de website verwijderd.
Door het auteursrecht bescherm ik niet alleen mijn eigen werk maar ook mijn klanten. Ik maak immers portretten van andere mensen en bedrijven.
Nog een aantal voorbeelden van inbreuk op de auteursrechten:
- Ongevraagd een foto van Instagram kopiëren en gebruiken;
- Een foto van blog kopiëren en gebruiken;
- Een foto van een portfolio halen en gebruiken voor je artikel.
Als een Rembrand aan de muur zou hangen als “unknown artist” zou de waarde niet meer in de miljoenen liggen. De naamsvermelding is belangrijk voor het bestaansrecht van de kunstenaar.
Op het moment dat er auteursrechten inbreuk plaatsvindt dan kan de maker een sommatie brief schrijven. In deze brief verhaalt hij de geleden schade.
Voor een enkele foto is dat al gauw € 3000,-. Lees ook dit artikel over misverstanden omtrent het auteursrecht.
Soms spreek ik met een klant af een deel van de rechten te verkopen. Dan vervalt de huidige licentieovereenkomst en wordt er een nieuwe opgesteld. Dit komt af en toe voor in de fotografie.
Leuk weetje? Als je de foto’s niet rechtenvrij wilt kopen kun je ook een aantal jaartjes wachten. Het auteursrecht vervalt namelijk 70 jaar na het overlijden van de maker.
Ook een optie! 😉
Hopelijk heb ik iets meer informatie gegeven over de auteursrechten. Heb je vragen over het auteursrecht of wil je foto’s rechtenvrij ontvangen?
Mail mij dan via: info@sophieoelrich.com
Comments